Scottish Fold Irkı Kedilerde Kalıtsal Osteokondrodizplazi


siyah İskoç Fold

Scottish Fold kedilerinin karakteristik özelliği, katlanmış kulaklarıdır. Bu morfolojik farklılığın nedeni, kıkırdak gelişimini etkileyen otozomal dominant bir gen mutasyonudur. Ancak bu mutasyon sadece basit bir morfolojik farklılık yaratmakla kalmaz, aynı zamanda kalıtsal osteokondrodisplazi olarak da kendini gösterir.

Katlanmış kulakları olan tüm kedilerde gelişen osteokondrodisplazi, vücuttaki tüm kıkırdak yapıları etkileyen gelişimsel bir anormalliktir ve hastalık deforme olmuş kemik yapısı ve şiddetli arthritis tablosu ile kendini gösterir. Bu ırk içerisinde bulunan kedilerde ekstremitelerde gözlenen şekil bozuklukları sebebiyle hareketlerde kısıtlanma, çok hareket etme isteğinin bulunmaması, topallama, ayaklarda aksama veya yürüyememe tablosu şekillenebilir.

Scottish Fold’larda Genin Etkisi

Yapılan araştırmalar sonucunda osteokondrodisplazinin ana sebebinin TRPV4 adlı gendeki mutasyonu sonucu ortaya çıktığı keşfedilmiştir. Yine aynı genin mutasyonu sonucu insanlarda da osteoarthritis dediğimiz bir hastalık karşımıza çıkmaktadır. Osteoarthritis de aynı osteokondrodisplazi gibi eklem yapısında bozukluklar sonucu gözlenen bir rahatsızlıktır. Bu mutasyonlu gene sahip insanlarda da aynı kedilerde gözlendiği gibi el ve ayak kemiklerinde deformasyonlar gözlenmektedir.

Scottish Fold Kediler Nasıl Görünmeli?

Bu ırk kedilerin anormal kulak yapısı, kıkırdak desteğinin yetersizliğinden kaynaklanmaktadır. Kulakların kıvrımlı görünümü, yavru kediler 2-4 haftalık olduklarında ortaya çıkabilir. Çalışmalar, kulak kepçesindeki bu malformasyonun bu ırkın tamamlanmamış baskın bir kalıtsal özelliği olduğu sonucuna varmıştır.

Scottish Fold Cinsi Kedilerin Genetik Bozuklukları Nelerdir?

Kediler yaklaşık 7 haftalık olduklarında kuyruk ve distal ekstremitelerde ilerleyici şekil bozuklukları ortaya çıkar ve bunlar yaşamları boyunca devam eder. Kuyruğu ve ekstremiteleri oluşturan kemiklerin metafizleri geniş ve kemik uzunluğu normalden daha kısadır. Deforme olmuş kuyruk omurları birbirine kaynaşır ve bu kaynaşmış yapı nedeniyle kuyruk esnekliğini kaybeder.

Radyografilerde tarsus, carpus, metatarsus, metacarpus, falanks ve kuyruk omurlarında deforme ve düzensiz bir yapı görülür. Yavru kediler 7 haftalık olduktan sonra, metacarpal ve metatarsal kemiklerin metafizlerinde gelişen deformite radyografilerde görülebilir. Fizikte genişleme, düzleşme ve sklerotik alanlar görülebilir.

Falanjlarda lezyonlar daha az şiddetli olabilir. Kuyruk omurları kısa görünür ve büyüme plakaları genişler. 6 aylıktan sonra radyolojik olarak özellikle ekstremite distallerinde progresif yeni kemik oluşumu ve kalkaneusun plantar yüzeyinde ekzostoz oluşumu izlenir. Bu ekzostozlar eklem ankilozuna neden olabilir. Lezyonlara yaygın osteopeni de eşlik eder.

Osteokondrodisplazi, Fd geninin bir kopyasına sahip olan tüm Scottis Fold kedilerde görülür, ancak safkan (Fd/Fd) kediler, melez (Fd/fd) olanlardan daha ciddi şekilde etkilenir.

Homozigot (safkan) Scottish Fold ırkı kediler Scottish Fold anne ve baba çiftleşmesi sonucu ortaya çıkar. Heterozigot (melez) olanlar ise anne veya babadan bir tanesinin Scottish Fold ırkına dahil olması, diğer ebeveynin ise farklı bir ırka mensup olması şeklinde açıklanabilir.

Melez kedilerde değişen derecelerde birincil gelişimsel deformiteler de gözlenir. Safkan kedilerde görülen en erken ve en yaygın bulgu kısa, kalın, bükülmeyen kuyruk yapısıdır. Melez kedilerde daha sonraki aşamalarda bulgular ortaya çıkabilir.

Safkan Scottish Fold Irkı Kedilerde Osteokondrodizplazi

Tabanda esnek olmayan anormal derecede kalın bir kuyruk gözlenir. Bunun nedeni kuyruk kemiklerinin anormal derecede kısa ve geniş olması ve birbirine kaynaşmasıdır. Safkan bireylerin uzuvları da deforme olur, ayakları kısadır. Metatarsal ve metacarpal kemikler, diz eklemine bağlayan kemikler ve daha az oranda parmak kemikleri de çarpıktır ve genişleme gösterir.

Zamanla alt eklemlerin uzuvlarının bir kısmı hastalanır ve iltihaplanır (osteoarthritis) ve bu eklemlerin etrafına aşırı miktarda yeni kemik (ekzostoz) yerleşir, bu da eklem iltihabına eklenir ve sonuçta eklem füzyonuna yol açar. Uzuv kemiklerinin başlangıçtaki gelişimsel anormalliklerinin muhtemelen bu kemiklerdeki kusurlu endokondral ossifikasyona bağlı olduğu ve daha sonra uzuv deformitelerinden kaynaklanan anormal mekanik kuvvetler nedeniyle ikincil dejeneratif eklem hastalığının (osteoarthritis) ortaya çıktığı sonucuna varmıştır; eklem kapsülünü kaplayan dokunun iltihaplanması (sinovit) ve eklem çevresinde anormal kemik gelişimi gözlenir.

Ayrıca anormal eklem kıkırdağının arthritisin hızlı gelişiminde rol oynayabileceği öne sürülmüştür. Eklem kapsülünde ve eklem çevresindeki tendon girmelerinde oluşan anormal periartiküler kemik, bazı durumlarda o kadar geniştir ki bir araya gelip eklemin kenarları etrafında birleşerek kaynaşmasına (ankiloze) neden olabilir.

Bu hastalık süreçleri uzuv deformitesine, ağırlık taşıma kabiliyetinin azalmasına, anormal yürüme ve topallığa yol açar. Bu durum etkilenen kedilerin yürüyememesine neden olur.

white and grey marking scottish fold

Melez Scottish Fold Irkı Kedilerde Osteokondrodizplazi

Heterozigot bireylerde birincil gelişimsel deformiteler daha az şiddetli olma eğilimindedir. Bununla birlikte, bu hayvanlar her zaman birden fazla uzuvda ilerleyen arhtritisten muzdariptir. Bu genellikle, homozigot bireylerde görülenden daha sonra yaşamda gelişir ancak gelişimi değişkendir. Heterozigot bireyler, arthritis ve kemikli ekzostozlar gelişmeye başladığında hastalık belirtileri gösterme eğilimindedir.

Ağrı giderici ilaçlar ve kondroprotektif tedavilerle kalıcı ilaçlar ağrıyı hafifletmeye yardımcı olabilmesine rağmen, bu durumun tedavisi yoktur. Ağrı kesicilerin uzun süreli kullanımı kendi başına kedilerde istenmeyen yan etkilere neden olabilir.

Hüseyin Toplak

Ceo of Teknoobest

Yorum Gönder

Daha yeni Daha eski

İletişim Formu